احتمالاً یکی از پیچیدهترین قسمتهای خودرو سیستم تعلیق است که البته گیج کننده ترین بخش خودرو هم می‌تواند باشد. فنربندی و مکانیزم‌های مربوط به سیستم تعلیق نقش مهمی در پایداری خودرو و راحتی و احساس آسایش سرنشینان بازی می‌کنند. به همین علت است که تشریح جزئیات این سیستم بسیار کاربردی و لازم است. در ادامه به معرفی یکی از مکانیزم‌های سیستم تعلیق (چند-میله ای) پرداخته می‌شود، البته در ابتدا کمی در مورد مقوله تعلیق بحث می‌شود.
سیستم فنربندی مستقل خودرو
انواع سیستم تعلیق:
در ابتدا، تعلیق شامل سر هم بندی میله‌ها (Linkages)، فنر و جاذب ارتعاش (کمک فنر) می‌باشد که بدنه خودرو به وسیله این‌ها به چرخ‌ها متصل شده است. همان‌طور که در بالا هم اشاره شد، سیستم تعلیق نقش حیاتی در ترمز گیری و فرمان پذیری خودرو دارد.
سیستم‌های تعلیق به دو دسته اساسی تقسیم می‌شوند، مستقل و وابسته. که به توانایی جابه جایی چرخ‌ها به طور مستقل از هم اشاره می‌کند. یک دسته سومی هم وجود دارد، که البته خیلی آشنا نیست، که سیستم تعلیق نیمه وابسته نام دارد که به حرکت وابسته چرخ‌ها اشاره می‌کند.
به عبارت ساده‌تر سیستم تعلیق وابسته چرخ را الزام به قبول زاویه چمبر ثابت مانند بقیه می‌کند (زاویه بین محور عمودی چرخ و محور عمودی خودرو را زاویه چمبر می گویند). سیستم تعلیق مستقل به چرخ اجازه می‌دهد که آزادانه جابه جا شود.
Multi-link suspension on the 2010 Mercedes-Benz E-Class
سیسم تعلیق چند-میله ای:
تا اینجا یک سری مفاهیم اولیه در مورد تعلیق را مرور کردیم. حال بیایید به سیستم تعلیق چند-میله ای بپردازیم. در ابتدا باید بدانیم که این سیستم تعلیق از نوع وابسته است یا مستقل. که باید اشاره کرد که از نوع مستقل می‌باشد.
این نوع سیستم تعلیق از دو جناغی مشتق گرفته شده است. سیستم تعلیق چند-میله ای از سه یا چند بازوی جانبی و یک یا چند بازوی طولی تشکیل شده است. که البته طول این بازوها با هم فرق دارند و زاویه قرار گیری آنها نسبت به هم متفاوت است. هر کدام از بازوها دارای مفصل کروی یا بوشی شکل هستند که قابلیت تحمل بارهای کششی و فشاری را به سیستم تعلیق می‌دهند (البته بارهای خمشی را تحمل نمی‌کنند).
multi-link layouts
Top view of a multi link suspension
سیستم تعلیق چند-میله ای هم در تعلیق جلو و هم در تعلیق عقب کاربرد دارد. البته با این تفاوت که در سیستم تعلیق جلو جایی هم برای سیستم فرمان هم باز شود که با جایگزینی میله tie که به جعبه فرمان مرتبط است به جای بازوی جانبی این مهم محقق می‌شود.
با وجود نام مستقل برای این نوع سیستم تعلیق ولی شرکت‌های بزرگ از نام‌هایی که خودشان روی سیستم می‌گذارند بیشتر می‌پسندند. شرکت BMW این سیستم را به نام تعلیق 4 میله‌ای اسپرت که شبیه به حرف Z است نام گذاری کرده است. شرکت هوندا از جناق دوتایی استفاده می‌کند که یک بازوی پنجم هم به آن متصل است. هیوندا جنسیس از تعلیق اسپرت در جلو و پنج میله‌ای در عقب استفاده کرده است. در تعلیق جلو دو میله در بالا و دو میله در پایین دارد، به همراه میله tie که در تعلیق عقب استفاده شده است.
suspension bushes
Multi-link
مزایا و معایب
سیستم تعلیق چند- میله‌ای به نظر بهترین سیستم مستقل به را خودرو می‌باشد به این دلیل که بهترین حالت را برای فرمان پذیری و آسایش سرنشینان در نظر میگیرد. همچنین اجازه می‌دهد که در کنار راحتی سرنشینان، انعطاف پذیری مناسبی در خودرو پدید آید. البته از بهترین نوع سیستم برای جاده‌های آفرود نیز می‌باشد. این نوع سیستم تعلیق دست طراحان هم برای طراحی باز می‌گذارد به طوری که با تغییر طول یک لینک بقیه سیستم دستخوش تغییر نمی‌شود. این خود یک مزیت عمده و اساسی در مقابل سیستم تعلیق دو جناغی است.
در کنار تمام این خوبی‌ها هزینه تمام شده و تولید پر هزینه و مشکل و طراحی اولیه سیستم تعلیق چند-میله ای بسیار پیچیده است به طوری که نیازمند استفاده از نرم افزارهای تخصصی مربوطه لازم را خواهید داشت.
Multi-link suspension on BMW 1 Series Coupé
هر چند به لطف تولیدات چند کمپانی بزرگ استفاده از این سیستم تعلیق در خودروهای اشرافی کم کم به خودروهای مرسوم تر رایج شده است. از جمله این شرکت‌ها MagnetiMarelli است که طراح و تولید کننده اصلی سیستم‌های تعلیق ارزان قیمت است. که از حمایت‌های تیم فرمول 1 فراری استفاده می‌کند. همچنین شرکت FLECS که همین چند سال پیش روی کار آمد و یک اصلاحیه‌ای جدید برای این نوع سیستم تعلیق زد. به طوری که از سیستم الاستو-سینماتیک استفاده کرد و فاصله بوش و لینک‌ها قابل تنظیم شد یعنی پارامترهای کنترلی سیستم تعلیق را کاهش داد. که اثر مستقیم بر روی قیمت این سیستم داشت.
لطفا صبر کنید ...
خیلی ممنون مدتها گوشه ذهنم این بود فرق مولتی لینک با مک فرسون چیه ! حل شد
اقا میخوام یه خاطره جالب بگم…اما مربوط به همین سیستم تعلیقه
تو فروشگاه شهروند بودم…
شهروند هم برای جایزه قرعه کشی یه 206 گذاشته بود…
اما بالا داربست بود.جوری بود که میشد زیر ماشین کامل دید…
داشتم تلفن حرف میزدم.یه دفعه رفتم زیر ماشین دیدم…گفتم یا امام حسین.
تا الان زیر ماشین انقدر خوب ندیده بودم.چون تمیزم بود.ماشین صفر بود.
باور کنید باور کنید زیر ماشین لخت لخت بود.
یعنی با 4 تا پیچ مهره الکی ساده سیستم تعلیق درست کردن…
از ساده ترین اهن وسایل استفاده کرده بودن…
اونجا بود که گفتم لعنت خدا به خودرو سازی ایران…
امید وارم اذت برده باشید…
عجب خاطره خوبی
عالی بود پدال جان استفاده کردم.
با تشکر از آقای طهوری
جالب بود slr722 ولی کو گوش شنوا.
این از اون حرفا بودا…..
شما توقع داری رو 206 تعلیق 458 ایتالیا سوار میکردن!!!
تو کلاس 206 اکثر کمپانیا از همین تعلیق مک فرسون در جلو استفاده میکنن , عقبم که پژو از تورشن بار استفاده میکنه بقیه هم تو همین مایه ها!
ایران خودرو همه زورشو رو SD زد وتنها تونس یه میله پایداری به عقبش اضافه کنه اونم به طور ناشیانه!
اگه از عقب بهش نگاه کنین متوجش میشین.
دیگه بعضی نظراتون … هس.
از علی آقای طهوری بابت پست تشکر میکنم و یه سوال کمبر درسته یا چمبر؟ دقیقا کدوم تلفظ میشه؟
یک سری به شرکت های وابسته به ایران خودرو و سایپا بزنی میبینی که چه چیزای مزخرفی دارن تو پاچمون میکنن
هر کس ببینه محال ممکنه بالای 50_60 تا سرعت بگیره دیگه
عالیه پدال.مدتی هست که درباره سیستم های فنی جدید ماشین ها مقاله می ذاری و از اینکارت تشکر میکنم
ما که هیچی نفهمیدیم
همانا سیستم تعلیق نیسان آبی بهترین در دنیاست! یه دفعه امتحان کنین میفهمید چی میگم….
ممنون.مطلب پرباری بود.
اگه امکانش هست یه مطلب هم درمورد طبق دار دوبل بذارید. واینکه هر سیستمی که معرفی میکنید چند مثال از خودروهای مربوطش بگید. باتشکر
محسن جان سیستم تعلیق 4 چرخ مستقل سال 1931 توسط بنز اختراع شد روی بنز 170 گذشتن . مولتی لینک هم 1982 توسط بنز اختراع شد البته فک میکنم اولین بار ب ام و ازش استفاده کرد . یه عده میگن تویوتا خدای صنعت خودروسازیه . تا ده سال دیگه هم پدال مطلب فنی بذاره کار آلمانیاست . اینم یکی دیگه از خدمات آلمان به صنعت خودرو . آلمان خدای صنعت خودروسازیه نه تویوتا .
ممنونم ازت.
خواهش میکنم
دهه 50-60 که GM کادیلاک میزد با صدها آپشن خدا آلمان کجا بود!؟
شهاب جان دهه 50-60 که کادیلاک تولید میشد 20 سال پیشش بنز همین تعلیق مستقل رو اختراع کرده بود.50 سال پیشش هم هایبرید رو اختراع کرده بود . ب ام و هم پنجاه سال پیشش موتور هواپیما میزد ماشین که چیزی نیست!!!فولکس هم 1930 اکسل z رو طراحی کرده بود … خدای آلمان اونجا بود . کافیه؟ یا بازم بگم ؟؟
شهاب جون چرا دهه 50-60 ؟!! تو به من بگو GM کجا بود وقتی پروفسور پورشه “اولین خودروی هیبیردی جهان” رو اختراع کرد تو سال “1900” !!! (فکر میکنم همین کافیه ولی بازم میگم برات پورشه کجا بود!)
ساخت خودروی “تمام آلومینیومی” در سال “1939” !!!
پورشه سال”1948″ خودروی “موتور وسط” ساخت! که فقط”35″اسب بخار قدرت داشت ولی سرعتش “135”کیلومتربرساعت بود!!!
سال”1963″ ساخت پورشه”901″ (اولین911) که “130” اسب بخار قدرت داشت و شتاب 0-96km/h فقط 8.3 ثانیه بود و “با هوا خنک میشد” !!!
اینا فقط گوشه ای از افتخارات پورشه بود،درمورد بنز هم میتونی از دوستم میلاد سوال کنی تا برات مفصل توضیح بده!
هرچی شما میگی درست , فقط ی سرچی بزن کادیلاک فلیت وود دهه 60 و با بهترین ماشین آلمانی تو اون دهه مقایسه بکنن بدون تعصب ببین به چه نتیجه ای میرسی ؟
قبول دارم فیلیت وود اسطوره ای بوده واسه خودش،رقیب آلمانی اون هم میشه گفت بنز600پولمان بوده بدنیست شمام درموردش یه سرچی بکنی! از لحاظ بیصدا بودن رقیب نداشته به طوری که امکان نداشته صدای روشن بودن موتور رو متوجه بشن! شتاب اون غول فقط 9.7ثانیه بوده و حدودا تا 210km/h هم سرعت میرفته درعین بیصدایی و نرم بودن فوق العاده! ترمزاش هم تمام دیسکی بوده!ازلحاظ لوکس بودنم دراین حد که تلویزیون واسه سرنشینان عقب داشته! و حتی ریش تراش برقی! اینم از رقیبش که دنبالش میگشتی! با این حال من قول دارم کادیلاک از سلاطین اون زمان بوده و خیلی نوآوری داشته ولی شمام با لحن خیلی تندی گفتی “آلمان کجا بود!” اون زمان امریکا فقط به راحتی و لوکس بودن فکر میکرد که انصافاهم چیزی کم نمیذاشت! درصورتی که آلمان از همون زمان علاوه بر راحتی به دنبال بهینه کردن هرچه بیشتر موتور و مسائل ترمز و دینامیک و…هم بود.
خیلی خوب بود اگه مقدوره در مورد امکانات رفاهی هم بنویسید با تشکر
چشم، حتما در مورد امکانات رفاهی هم مطلب گذاشته می شه.
یکی یکی به همه تکنولوژی ها خودرو قراره برسیم….
از علی آقای طهوری بابت پست تشکر میکنم و یه سوال کمبر درسته یا چمبر؟ دقیقا کدوم تلفظ میشه؟
میتسوبیشی گالانت نسل 7 که تولید سال 1993 میلادی هست ( ۲۱ سال پیش! ) هم در اکسل جلو هم در اکسل عقب از سیستم تعلیق مولتی لینک بهره می برد! یک طبق صاف، یک طبق داسی شکل، یک طبق U شکل ! ماشین های ژاپنی ۲۱ سال پیش سیستم تعلیق شون مولتی لینک بوده اونوقت سیستم تعلیق پرشیا و سمند خودمون با درشکه های توی میدان نقش جهان اصفهان فرقی نداره. ماشینی که سیستم تعلیق اش مولتی لینک نباشه رو باید با اردنگی پرت کرد تو زباله دان تاریخ.
آقا تشکر بابت این مطالب مفید ای کاش بیشتر اینجور مطالب میزاشتن تو سایت تا مثلا معرفی یه ماشین چینی یا یه مشت چرت و پرت
هر مطلبی بالاخره جای خودش رو داره و باید به همه دوستان و مطالبی که قرار میدن هم احترام قائل شد.
این بخش هم مثل تمام بخش های دیگه طرافدارای خودش رو داره. نباید از سلیقه های مختلف ایراد گرفت!
ماکه غیر سرمون لیسانسه مکانیک هستیم مغزمون هنگ کرد!!!!!
عجب , آبروی هر چی رشته مکانیکم که بود بردی!
خیلی خوب بود من دیوانه ی فنی ماشینم از موتور و گیربکس هم بزار ولی اولویتم رو اینه که موتور v شکل با خورجینی که نحوه کارشون چطوره
البته در بعضی از مدل ها هر دو سیستم تعلیق بکار گرفته شده است
مثلا در رنو کولیوس در چرخ های جلو از مک فرسون بهره بردن و در چرخهای عقب از مولتی لینک که سواری آن بسیار نرم شده است
و همچنین در شاسی بلند جیلی (امگرند x7) هم بدین صورت است
Macpherson + Auxiliary frame / Multi-link + Auxiliary frame
بنظرم چون طراحش ایتالیایی بوده مثل ALFA ROMEO GIULIETTA از همین ترکیب تعلیقها استفاده کرده اند